Συνέντευξη στην Όλγα Μπαλαφούτη
Η ανησυχία για τις ασφαλισμένες καταθέσεις, δηλαδή για τις καταθέσεις μέχρι 100 χιλιάδων ευρώ, είναιεντελώς άτοπη και εκτός πραγματικότητας. Η εγγύηση τους είναι κατοχυρωμένη από την ευρωπαϊκή νομοθεσία και είναι αδιανόητο να τεθούν σε διακινδύνευση για οποιαδήποτε χώρα οι καταθέσεις αυτές.
Τα παραπάνω αναφέρει ο Γιώργος Παγουλάτος, καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών ο οποίος διετέλεσε και σύμβουλος στρατηγικού σχεδιασμού του πρωθυπουργού, επί Λουκά Παπαδήμου.
Μιλώντας στο newmoney.gr για τη συζήτηση γύρω από το κούρεμα των καταθέσεων των τραπεζών που αντιμετωπίζουν προβλήματα, ο κ. Παγουλάτος εκτιμά ότι στην περίπτωση της Κύπρου, το Eurogrοup έκανε τεράστιο λάθος στην πρώτη απόφασή του, το οποίο, όμως, παραδέχτηκε και διόρθωσε, με αποτέλεσμα να θεωρείται απίθανο να επαναληφθεί.
Η Κομισιόν φαίνεται πως έχει ήδη συντάξει το πρώτο προσχέδιο νόμου, αλλά μετέθεσε στις χώρες μέλη και στο Ευρωκοινοβούλιο την ευθύνη να αποφασίσουν το εάν και το πότε οι καταθέτες θα υποστούν ζημιά, στην περίπτωση που μια προβληματική τράπεζα διασωθεί ή κλείσει.
“Δεν θα έπρεπε να απασχολεί άμεσα τους καταθέτες μια τέτοια απόφαση, οι φόβοι για την περίοδο που βρισκόμαστε είναι υπερβολικοί και αυτή η φιλολογία δυσκολεύει τα προγράμματα ανακεφαλαιοποιήσεων των τραπεζών που βρίσκονται σε εξέλιξη όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στην Ισπανία και σε άλλες χώρες τις περιφέρειας” επισημαίνει ο κ. Παγουλάτος.
Η πρόταση της Κομισιόν για το νομικό πλαίσιο εξυγίανσης των τραπεζών, είναι κατά βάση προοδευτική και στη σωστή κατεύθυνση, σύμφωνα με τον ίδιο, καθώς, όπως λέει, έχει το σκεπτικό ότι δεν πρέπει να χρεώνεται με το βάρος της εξυγίανσης των τραπεζών το Κράτος, δηλαδή οι φορολογούμενοι, αλλά να πέφτει σημαντικό βάρος στους επενδυτές, που ανέλαβαν το σχετικό ρίσκο.
“Οι ανασφάλιστες καταθέσεις (άνω των 100.000 ευρώ), προφανώς ακολουθούν τη μοίρα του χρηματοπιστωτικού ιδρύματος στο οποίο βρίσκονται”, συμπληρώνει χαρακτηριστικά.
Στο πλαίσιο της εξυγίανσης μιας προβληματικής τράπεζας, θα επηρεαστούν πρώτα οι πιστωτές της, που είναι οι μέτοχοι, οι ομολογιούχοι ή άλλες τράπεζες μέσω διατραπεζικής, αλλά δεν αποκλείεται να ενταχθούν στην κατηγορία ως ακραία λύση και οι ανασφάλιστοι μεγαλο-καταθέτες.
“Πρόκειται όμως για ένα νομοθετικό πλαίσιο που βρίσκεται υπό συζήτηση ακόμα και δεν πρόκειται να ισχύσει πριν από το 2015″αναφέρει ο κ. Παγουλάτος τονίζοντας ότι “όλη αυτή η συζήτηση για τις καταθέσεις είναι πρόωρη και υπερβολική”.
“Έχει προκληθεί μεγάλη ανησυχία, ιδιαίτερα μετά τις εξελίξεις στην Κύπρο κι αυτό είναι μια αποτυχία της Ευρωζώνης, της Κομισιόν και του ίδιου του προέδρου του Eurogroup, Γέρουν Ντάισελμπλουμ. “Πρέπει να προβούν άμεσα σε κινήσεις ώστε να διορθώσουν αυτό το κλίμα ανησυχίας, γιατί έτσι δημιουργείται μια τάση φυγής των κεφαλαίων από την περιφέρεια προς το κέντρο”, προσθέτει.
Αυτό το κλίμα ανησυχίας διευρύνει το χάσμα κέντρου-περιφέρειας και δυσκολεύει και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να ασκήσει αποτελεσματικά τη νομισματική πολιτική της.
Η Κύπρος αποτελεί τελικά το παράδειγμα ή όχι;
“Η Κύπρος δημιούργησε ένα κάκιστο προηγούμενο με την πρώτη απόφαση του Eurogroup για τις ασφαλισμένες καταθέσεις, η οποία ακυρώθηκε και δεν πρέπει να επαναληφθεί, αλλά δημιούργησε προηγούμενο και για τις ανασφάλιστες καταθέσεις” τονίζει ο κ. Παγουλάτος.
“Η Κύπρος είχε ισχυρά χαρακτηριστικά μοναδικής περίπτωσης, με ένα τραπεζικό σύστημα σε πολύ άσχημη κατάσταση. Δεν μπορεί εύκολα να θεωρηθεί οικονομία «συστημικής σημασίας» για το ευρώ και δύσκολα θα προκαλούσε ντόμινο αντιδράσεων και στις άλλες χώρες. Κάτι τέτοιο όμως δεν μπορεί να υποστηριχθεί και για την περίπτωση της Ελλάδας. Πιθανή απόφαση εφαρμογής ενός τέτοιου κουρέματος στις ελληνικές τράπεζες θα προκαλούσε αμέσως συναγερμό και σε χώρες, όπως για παράδειγμα η Πορτογαλία, η Ισπανία και η Ιταλία.
Με το σκεπτικό αυτό είναι πολύ δύσκολο να γίνει στην Ελλάδα ή σε κάποια άλλη χώρα ό,τι έγινε στην Κύπρο διότι ο συστημικός κίνδυνος θα ήταν πολύ υψηλός.
Πάντως, άμεσα δεν είναι πιθανό να ισχύσει κάτι τέτοιο, τονίζει ο κ. Παγουλάτος, συμπληρώνοντας πως οι όποιες συζητήσεις για την εφαρμογή του νόμου αυτού, γίνονται για μετά το 2015.
Θα έχει προηγηθεί το Ευρωπαϊκό Σύστημα Εποπτείας που θα φροντίζει οι τράπεζες να μην σωρεύουν τέτοιου είδους κινδύνους και να είναι επαρκώς κεφαλαιοποιημένες. Εάν η εποπτεία είχε λειτουργήσει καλύτερα, η Κύπρος ενδεχομένως να μην είχε βρεθεί σε τέτοια θέση, τονίζει ο καθηγητής.
Με έναν καλό συνδυασμό νομικού πλαισίου εξυγίανσης και συστηματικής εποπτείας που θα ασκείται από την ΕΚΤ, σε ευρωπαϊκή κλίμακα, θα αποτραπούν τέτοια προβλήματα στο μέλλον και η επόμενη γενιά προβλημάτων θα είναι περιορισμένης έκτασης, σε σχέση με αυτή που βιώνουμε τώρα, καταλήγει ο κ. Παγουλάτος