Τι σημαίνει η διαφαινόμενη συμφωνία με την Ευρωζώνη; – Καθημερινή 15/5/2016

Η διαφαινόμενη, πλην απροόπτου, ολοκλήρωση της αξιολόγησης είναι θετική εξέλιξη. Κύριο πλεονέκτημα, αποτρέπει όλα τα χειρότερα που είδαμε να παρελαύνουν στο πολιτικό horror show του 2015 και στον προθάλαμο των οποίων βρεθήκαμε με τα capital controls.

Οι αμφιβολίες για το «πού πάει ο Τσίπρας» διαλύονται. Δεν έχει «σχέδιο δραχμή» όπως κάποιοι θεωρούσαν· αν μη τι άλλο η ομάδα του δεν είναι ικανή για τέτοια στρατηγική, αν και εξπέρ σε τακτικισμό και αιφνιδιασμούς. Δεν φιλοδοξεί να γίνει Μαδούρο – τόσοι μήνες κοινωνικοποίησης με την Ευρώπη, και η κρίση της αριστερής Λατινικής Αμερικής και της Ρωσίας, τον έπεισαν ότι η αναζήτηση «εναλλακτικών» θα είχε τεράστιο εθνικό και εν τέλει πολιτικό κόστος.

Φιλοδοξεί αντίθετα να δημιουργήσει ένα νέο μεταμοντέρνο ΠΑΣΟΚ, σε «fast forward», οικοδομώντας έναν εθνικολαϊκιστικό συνασπισμό, πουλώντας αριστεροσύνη, αντι-ελιτισμό και ταξική αντιπαράθεση. Αλλά η παράταξή του ποτέ δεν συμμετείχε στις διεργασίες της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας. Δεν έχει επεξεργασμένη άποψη για το πώς μπορεί να συνδυαστεί Αριστερά και ανάπτυξη στο περιβάλλον της ενιαίας αγοράς, του ευρώ, των Μνημονίων. Και γι’ αυτό καταλήγει να παίζει άμυνα. Με όρους απλοϊκούς (έξω το ΔΝΤ επειδή είναι νεοφιλελεύθερο, μέσα οι Ευρωπαίοι, γιατί «μπορούμε να τα βρούμε»). Το τίμημα όλων των παραπάνω είναι μια βαθιά ανεπαρκής κυβέρνηση, ακόμα και για την περίοδο των μηδενικών προσδοκιών που διανύουμε. Που το μόνο το οποίο μπορεί να προσφέρει στα φτωχότερα στρώματα είναι η νοσηρή ικανοποίηση μιας ακόμα μεγαλύτερης προς τα κάτω συμπίεσης των ευπορότερων.

Η κυβέρνηση πετυχαίνει την αξιολόγηση, όχι όμως και την επιδίωξη ενός ελαφρότερου μείγματος λιτότητας. Μέτρα 3,3% του ΑΕΠ για το 2016 είναι βέβαια χαμηλότερα από 6% και 8% που είχαμε δει στα πρώτα χρόνια των Μνημονίων, με μια ουσιώδη διαφορά: τότε ήταν αναγκαία για τη μετατροπή ενός μεγάλου πρωτογενούς ελλείμματος σε πλεόνασμα. Ενώ τώρα πια, τη δουλειά θα έπρεπε να κάνει η μεγέθυνση του εθνικού εισοδήματος και όχι τα επιπλέον δημοσιονομικά μέτρα. Αντίθετα, η καθήλωση στην ύφεση (με συρρίκνωση κλείνει και το πρώτο τρίμηνο του 2016) οδηγεί ξανά στον φαύλο κύκλο των επιπλέον μέτρων, που λειτουργούν υφεσιακά, χάνουν τον στόχο, νέα μέτρα, στον γνωστό φαύλο κύκλο.

Αυτό δεν ήταν αναγκαίο να συμβεί. Η κυβέρνηση είχε μια πολύ ευνοϊκή συγκυρία.

Πρώτον, η Ε.Ε. αντιμετωπίζει πρωτοφανείς υπαρξιακές απειλές (βρετανικό δημοψήφισμα, προσφυγικό, άνοδος των αντιευρωπαϊκών άκρων) που παρήγαγαν ισχυρή απόφαση «να κλείσει άμεσα η εκκρεμότητα της Ελλάδας».

Δεύτερον, εταίροι και ευρωπαϊκοί θεσμοί θέλουν να στηρίξουν τη στροφή Τσίπρα προς τον ρεαλισμό, να ενσωματώσουν μια αριστερή (έστω λαϊκιστική) κυβέρνηση στην ευρωπαϊκή κανονικότητα, να σταθεροποιήσουν τον πιο αδύναμο κρίκο του ευρώ και να επεκτείνουν την πολιτική νομιμοποίηση των Μνημονίων.

Τρίτον, έπειτα από οκτώ χρόνια ύφεσης το επιχείρημα ότι αρκετή πια λιτότητα έχει υποστεί η Ελλάδα, ώρα επιτέλους για ελάφρυνση χρέους, είναι πια διεθνώς κυρίαρχο. Αποκορύφωμα, η θεαματική στροφή του ΔΝΤ, που ζήτησε επισήμως μείωση του στόχου του πλεονάσματος από 3,5% σε 1,5% και δραστική ελάφρυνση χρέους με τολμηρές παρεμβάσεις.

Γιατί δεν μπόρεσε (και ελπίζω να διαψευστώ) η κυβέρνηση να αξιοποιήσει τη θετική συγκυρία της μεταστροφής του ΔΝΤ και να αποσπάσει καλύτερα αποτελέσματα στα πλεονάσματα και στο χρέος;

Πρώτον, γιατί έπειτα από ενάμιση χρόνο παραλυτικής εκκρεμότητας, και το σοκ του καλοκαιριού, η οικονομία είναι ξανά σε ύφεση. Αρα ενεργοποιείται ξανά ο φαύλος κύκλος. Το πρωτογενές πλεόνασμα που με ακροβασίες (και στήριξη της Κομισιόν) πέτυχε η κυβέρνηση για το 2015 φαίνεται εύθραυστο. Η απόσταση είναι ξανά μεγάλη, η χώρα είναι σαν να έχασε δύο χρόνια.

Δεύτερον, με τις μπλόφες του 2015, ή με παρακρατικού τύπου χειρισμούς εναντίον του ΔΝΤ, η κυβέρνηση παρήγαγε ένα αγεφύρωτο ρήγμα εμπιστοσύνης. Παρά τις φιλότιμες προσπάθειες των Τσακαλώτου/ Χουλιαράκη (που διεξήγαγαν μια έντιμη διαπραγμάτευση για λογαριασμό μιας ανυπόληπτης κυβέρνησης) η εμπιστοσύνη θέλει μήνες να οικοδομηθεί και λίγες μέρες ανευθυνότητας για να εξανεμιστεί. Το κενό πληρώνεται με επιπλέον μέτρα και με «κόφτες» δαπανών.

Τρίτον, ο κ. Τσίπρας δεν πείθει ότι το μείγμα πολιτικής του μπορεί να πετύχει ανάπτυξη, μεταρρυθμίσεις και αξιόπιστους δημοσιονομικούς στόχους. Γιατί επελαύνει κομματικά στο κράτος την ώρα που νομοθετεί την αποπολιτικοποίησή του. Γιατί αφήνει τους υπουργούς του να επιτίθενται στο ΤΑΙΠΕΔ, ενώ η αποκρατικοποίηση φέρνει έσοδα για μείωση του χρέους και λειτουργεί αναπτυξιακά. Γιατί ομνύει στην πάταξη της φοροδιαφυγής αλλά αρνείται να συνδέσει τις μικρές επιχειρήσεις με το υπουργείο Οικονομικών. Γιατί παίρνει πια πάρα πολλά από τα μεσαία παραγωγικά στρώματα, ωθώντας τα στη μαύρη οικονομία, στο κλείσιμο, στη μετανάστευση. Γιατί οι πολιτικές του αποθαρρύνουν τις επενδύσεις που είναι αναγκαίες για να αυξηθεί η απασχόληση. Γιατί ο απροκάλυπτος ισοπεδωτισμός του στην παιδεία δείχνει πόσο πραγματικά ενδιαφέρεται να οικοδομήσει το ανθρώπινο κεφάλαιο της επόμενης γενιάς Ελλήνων.

Οι συνθήκες θα ήταν ώριμες για μια μεγάλη συμφωνία: δώστε μας μείωση χρέους να σας δώσουμε γενναίες μεταρρυθμίσεις και οι δημοσιονομικοί στόχοι θα καλυφθούν με ταχύτερη ανάπτυξη. Αντ’ αυτού, το ίδιο μείγμα στασιμοχρεοκοπίας. Ελπίζω να διαψευστώ.

http://www.kathimerini.gr/859839/opinion/epikairothta/politikh/ti-shmainei-h-diafainomenh-symfwnia-me-thn-eyrwzwnh

You May Also Like